Rozwiązania przewidziane w ramach tzw. „Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”

W celu przeciwdziałania negatywnym skutkom epidemii wirusa SARS-CoV-2 zostały wprowadzone kolejne rozwiązania tworzące ramy do udzielania innych świadczeń pomocowych przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. (dalej: ARP) oraz inne spółki z grupy Polskiego Funduszu Rozwoju (dalej: PFR). Jednym z wprowadzonych rozwiązań, pozwalających na uzyskanie środków finansowych, jest program „Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”. Poniżej przedstawiamy zebrane informacje dotyczące finansowania z tego programu, nakierowane na pomoc mikro, małym i średnim przedsiębiorcom.

1. Mikroprzedsiębiorcy

Przedsiębiorcy z tej grupy mogą starać się u uzyskanie dofinansowania, jeżeli spełnią łącznie następujące warunki:

  • przedsiębiorca zatrudnia co najmniej 1 pracownika (z wyłączeniem samego właściciela) oraz nie więcej niż 9 pracowników, a jego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro;
  • odnotują spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży) o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19 (spadek sprzedaży towarów lub usług w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374, 567 i 568);
  • wobec przedsiębiorstwa nie zostało otwarte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne albo nie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne;
  • beneficjent rzeczywisty korzystający ze wsparcia finansowego w ramach programu posiada rezydencję podatkową na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i rozliczał podatki za ostatnie 2 lata obrotowe (jeżeli dotyczy) na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Odejście od tej zasady możliwie jest wyłącznie w sytuacji zobowiązania Beneficjenta Programu do przeniesienia rezydencji podatkowej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w terminie do 9 miesięcy od udzielenia pożyczki;
  • przedsiębiorca prowadził działalność na dzień 31 grudnia 2019 r.;
  • przedsiębiorca na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień udzielenia finansowania nie zalegał z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, przy czym rozłożenie płatności na raty lub jej odroczenie nie jest uznawane za zaległość

Zasady finansowania:

Finansowanie następuje w postaci subwencji do maksymalnej kwoty 324.000 złotych (wg. informacji podanej przez PFR: średnio ok. 70 – 90 tys. zł) na 3 lata. Maksymalna kwota subwencji zwrotnej obliczana jest jako iloczyn liczby zatrudnionych oraz kwoty bazowej subwencji, zgodnie z poniższym zestawieniem:

Źródło: https://pfr.pl/oferta/tarcza-finansowa-pfr-dla-mikrofirm.html

Subwencja może być przeznaczona na:

  • pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem przeznaczenia środków na nabycie (przejęcie) w sposób bezpośredni lub pośredni innego przedsiębiorcy;
  • przedterminową spłatę kredytów – przy czym na ten cel wykorzystane może być maksymalnie 25% wartości otrzymanych w ramach subwencji środków.

Co istotne, otrzymanych środków nie można przeznaczyć na płatności do właściciela beneficjenta subwencji oraz do osób lub podmiotów powiązanych z właścicielem beneficjenta subwencji.

Istnieje także możliwość umorzenia do 75% udzielonej subwencji pod warunkiem, że w ciągu 12 miesięcy od jej udzielenia:

  • będzie dalej prowadzona działalność (25% bonifikaty);
  • utrzymany zostanie poziom zatrudnienia (do 50% bonifikaty – w przypadku zmniejszenia ilości zatrudnienia, procent udzielonej bonifikaty będzie malał).

2. Mali i średni przedsiębiorcy

Przedsiębiorcy z tej grupy mogą ubiegać się o uzyskanie dofinansowania, jeżeli spełnią następujące warunki:

  • zatrudniają od 10 do 249 pracowników, a jego roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro;
  • odnotują spadek przychodów ze sprzedaży o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19 (spadek sprzedaży towarów lub usług w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374, 567 i 568);
  • wobec przedsiębiorstwa nie zostało otwarte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne albo nie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne;
  • beneficjent rzeczywisty korzystający ze wsparcia finansowego w ramach programu posiada rezydencję podatkową na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i rozliczał podatki za ostatnie 2 lata obrotowe (jeżeli dotyczy) na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Odejście od tej zasady możliwie jest wyłącznie w sytuacji zobowiązania Beneficjenta Programu do przeniesienia rezydencji podatkowej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w terminie do 9 miesięcy od udzielenia pożyczki;
  • Przedsiębiorca prowadził działalność na dzień 31 grudnia 2019 r.;
  • Przedsiębiorca na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień udzielenia finansowania nie zalegał z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, przy czym rozłożenie płatności na raty lub jej odroczenie nie jest uznawane za zaległość

Zasady finansowania:

Finansowanie następuje w postaci subwencji do maksymalnej kwoty 3,5 mln złotych (wg. informacji podanej przez PFR średnio 1,9 mln zł) na 3 lata. Maksymalna kwota subwencji zwrotnej w ramach Programu wsparcia finansowego „Tarcza Finansowa PFR dla MŚP” obliczana jest jako procent wartości przychodów ze sprzedaży przedsiębiorcy za rok obrotowy 2019. Wysokość wsparcia wyrażona w procentach przychodów ze sprzedaży zależy dodatkowo od skali spadku przychodów w związku z COVID-19:

Źródło: https://pfr.pl/oferta/tarcza-finansowa-pfr-dla-malych-i-srednich-firm.html

Subwencja może być przeznaczona na:

  • pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem przeznaczenia środków na nabycie (przejęcie) w sposób bezpośredni lub pośredni innego przedsiębiorcy;
  • przedterminowa spłata kredytów – przy czym na ten cel wykorzystane może być maksymalnie 25% wartości otrzymanych w ramach subwencji środków;
  • zakaz przeznaczania środków z subwencji na płatności do właściciela, do osób lub podmiotów powiązanych z właścicielem przedsiębiorstwa

Istnieje możliwość umorzenia do 75% udzielonej subwencji pod warunkiem, że w ciągu 12 miesięcy od jej udzielenia:

  • będzie dalej prowadzona działalność (25% bonifikaty);
  • utrzymany zostanie poziom zatrudnienia (do 25% bonifikaty, spadek zatrudnienia będzie ją zmniejszał);
  • zostanie stwierdzona strata w sprzedaży (do 25% bonifikaty, w zależności od wysokości straty)

3. Definicja pracownika w kontekście zakwalifikowania do programu oraz wysokości dofinansowania.

Bardzo istotną kwestią, w celu zakwalifikowania do programu, jest wymóg zatrudniania pracowników. Definicja pracownika zgodnie z regulaminem programu jest odmienna w przypadku kwalifikowania przedsiębiorcy do programu (tj. przy wymogu zatrudniania określonej liczby pracowników), a inaczej kształtuje się w przypadku określania wysokości przyznawanego finansowania.

Na etapie określania, czy dany przedsiębiorca kwalifikuje się do programu oraz czy będzie on zakwalifikowany jako mikro, mały lub średni przedsiębiorca, bierze się pod uwagę liczbę pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę – bez znaczenia na wymiar czasu pracy na jaki pracownik taki jest zatrudniony. Istotnym jest jednak, że za pracowników nie uważa się pracowników na urlopach macierzyńskich, ojcowskich, rodzicielskich, wychowawczych i zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego – takich pracowników, pomimo zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, nie bierze się pod uwagę przy kwalifikowaniu przedsiębiorcy. Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy przedsiębiorca zatrudnia np. jedną osobę na umowie o pracę w wymiarze ½ etatu i dwie osoby na podstawie umowy zlecenia – na etapie kwalifikowania przedsiębiorca taki przedsiębiorca będzie uznawany za mikroprzedsiębiorcę, który zatrudnia 1 pracownika.

Natomiast na etapie ustalania wysokości przyznawanego finansowania, definicja pracownika jest inna, bowiem oprócz osób zatrudnionych na umowę o pracę, brane są również osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (np. zlecenie, dzieło) – pod warunkiem jednak, że te osoby zgłoszone są przez przedsiębiorcę do ubezpieczenia społecznego.

Opisane powyżej różnice w kwalifikowaniu mają również istotne przełożenie w praktyce. Jeżeli bowiem przedsiębiorca zatrudnia 4 osoby na umowę o pracę (na pełen etat) oraz 10 osób na podstawie umowy cywilnoprawnej, to zostanie on zakwalifikowany jako mikroprzedsiębiorca (pomimo, że faktycznie zatrudnia 14, a więc powyżej 9 osób). Skutkiem tego będzie możliwość ubiegania się o subwencję jedynie w przeliczeniu na 9 pracowników (taki jest bowiem limit subwencji w ramach programu dla mikroprzedsiębiorców).

4. Przedsiębiorcy zagraniczni prowadzący działalność w Polsce

Regulamin Tarczy Finansowej PFR przewiduje również możliwość ubiegania się o wsparcie przez przedsiębiorców zagranicznych, jeżeli prowadzą w Polsce swoją działalność. Beneficjent będący przedsiębiorcą zagranicznym musi spełnić jednak następujące, dodatkowe wymogi (wszystkie muszą być spełnione łącznie):

  • beneficjent posiada rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
    • działalność gospodarcza Beneficjenta została zarejestrowana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w Krajowym Rejestrze Sądowym albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej; oraz
    • jego Główny Beneficjent Rzeczywisty nie posiada rezydencji podatkowej w Raju Podatkowym.

Według wytycznych opublikowanych przez PFR, dofinansowanie może również być przyznane, jeżeli działalność przedsiębiorcy prowadzona jest w Polsce w formie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego. Zgodnie z informacją znajdującą się na stronie PFR (https://pfrsa.pl/tarcza-finansowa-pfr/tarcza-finansowa-pfr-dla-mmsp-faq.html):

Przedsiębiorca zagraniczny prowadzący działalność gospodarczą w Polsce za pośrednictwem oddziału zarejestrowanego na terytorium Polski może się ubiegać o wsparcie w ramach Programu, pod warunkiem, że posiada rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a jego główny beneficjent rzeczywisty nie posiada rezydencji podatkowej w tzw. raju podatkowym.”

5. Pozostałe zagadnienia

Odnośnie wszystkich grup przedsiębiorców, niezależnie od tego, czy są oni podmiotami krajowymi, czy zagranicznymi, stawiany jest wymóg, aby beneficjent dotacji, jak również jego główny beneficjent rzeczywisty posiadał rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego i nie posiadał rezydencji w tzw. „raju podatkowym”. Pojawiają się zatem dwa zasadnicze pojęcia: „beneficjent rzeczywisty” oraz „raj podatkowy”.

Beneficjent Rzeczywisty:

Przez beneficjenta rzeczywistego należy rozumieć beneficjenta rzeczywistego zgodnie z definicją w art. 2 ust. 2 pkt 1) ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, tj.: osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna, w tym:

  1. w przypadku klienta będącego osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego:
    • osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
    • osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
    • osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
    • osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351), lub
    • osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwszym, drugim, trzecim i czwartym oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
  2. w przypadku klienta będącego trustem:
    •  założyciela,
    • powiernika,
    • nadzorcę, jeżeli został ustanowiony,
    • beneficjenta,
    • inną osobę sprawującą kontrolę nad trustem,
  3. w przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym.

Raj Podatkowy:

Przez pojęcie raju podatkowego należy rozumieć raj podatkowy w znaczeniu wskazanym w Konkluzji Rady UE w sprawie zrewidowanej listy państw nie współpracujących w celach podatkowych (2020/C 64/03), tj. na dzień dzisiejszy następujące państwa:

  • Samoa Amerykańskie;
  • Kajmany;
  • Fidżi;
  • Guam;
  • Oman;
  • Palau;
  • Panama;
  • Samoa;
  • Trynidad i Tobago
  • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych;
  • Vanuatu;
  • Seszele.

Rezydencja podatkowa w powyższych krajach będzie wykluczała możliwość otrzymania dotacji, chyba, że beneficjent zobowiąże się do przeniesienia swojej rezydencji podatkowej do Europejskiego Obszaru Gospodarczego w terminie 9 miesięcy od dnia udzielenia finansowania.

Podmioty powiązane (grupy kapitałowe):

Niedługo po wystartowaniu programu Tarczy Finansowej PFR pojawiły się pewne wątpliwości co do podmiotów, które wchodzą w skład grup kapitałowych, lub są powiązane z innymi podmiotami. Zgodnie z postanowieniami §10 ust. 7 regulaminu ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”, szczegółowe informacje dotyczące ustalenia statusu przedsiębiorstwa znajdują się w Załączniku nr I do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz UE L 187/1 z 26.6.2014).

Zgodnie natomiast z treścią art. 6 Załącznika I do wskazanego powyżej Rozporządzenia Komisji (UE), do obliczania liczby pracowników bierze się pod uwagę zatrudnienie we wszystkich spółkach z danej grupy kapitałowej. Różnicuje się tutaj przedsiębiorstwa powiązane i przedsiębiorstwa partnerskie. W przypadku przedsiębiorstw powiązanych liczy się całkowite zatrudnienie we wszystkich takich przedsiębiorstwach, natomiast w przedsiębiorstwach partnerskich dolicza się dane takiego przedsiębiorstwa partnerskiego proporcjonalnie do procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu.

Jako przedsiębiorstwa partnerskie należy rozumieć wszystkie przedsiębiorstwa, które nie zostały zakwalifikowane jako przedsiębiorstwa powiązane i między którymi istnieją następujące związki: przedsiębiorstwo (przedsiębiorstwo wyższego szczebla) posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym, co najmniej 25 % kapitału innego przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwa niższego szczebla) lub praw głosu w takim przedsiębiorstwie.

Przedsiębiorstwo można jednak zakwalifikować jako samodzielne i w związku z tym niemające żadnych przedsiębiorstw partnerskich, nawet jeśli niżej wymienieni inwestorzy osiągnęli lub przekroczyli pułap 25 %, pod warunkiem że nie są oni powiązani (tak jak przy definicji przedsiębiorstwa powiązanego), indywidualnie ani wspólnie, z danym przedsiębiorstwem:

  1. publiczne korporacje inwestycyjne, spółki venture capital, osoby fizyczne lub grupy osób fizycznych prowadzące regularną działalność inwestycyjną w oparciu o venture capital, które inwestują w firmy nienotowane na giełdzie (tzw. anioły biznesu), pod warunkiem że całkowita kwota inwestycji tych aniołów biznesu w jedno przedsiębiorstwo wynosi mniej niż 1 250 000 EUR;
  2. uczelnie wyższe lub ośrodki badawcze nienastawione na zysk;
  3. inwestorzy instytucjonalni, w tym fundusze rozwoju regionalnego;
  4. niezależne władze lokalne z rocznym budżetem poniżej 10 milionów EUR oraz liczbą mieszkańców poniżej 5 000.

Jako przedsiębiorstwa powiązane należy rozumieć przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z poniższych związków:

  1. przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka;
  2. przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa;
  3. przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo na podstawie umowy zawartej z tym przedsiębiorstwem lub postanowień w jego statucie lub umowie spółki;
  4. przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, na mocy umowy z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.

Powyższe zagadnienie jest o tyle istotne, że jednostkowo dany podmiot może spełniać definicję mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy, jednak kiedy jest częścią grupy kapitałowej, do której znajdują zastosowanie w/w przepisy może okazać się, że będzie on kwalifikowany jako duży przedsiębiorca, dla którego zasady przyznawania subwencji są odmienne.

Uwagi wskazane powyżej mają istotne znaczenie przy wypełnianiu wniosku, bowiem wskazanie informacji błędnych lub nieprawdziwych skutkować może (w razie przyznania środków) obowiązkiem ich zwrotu.

 

Jacek Drwięga, Adwokat w Kancelarii Ungier Gliniewicz i Wspólnicy

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W przypadku wątpliwości co do swoich uprawnień lub co do dalszego postępowania pamiętaj, że warto skonsultować się z zawodowym prawnikiem.

Copyright © 2015-2018 | Kancelaria Ungier Gliniewicz i Wspólnicy sp. k. | All Rights Reserved