W dniu 05 sierpnia 2021 r. wpłynął do Sejmu Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, który na chwilę pisania niniejszego artykułu został skierowany na pierwsze czytanie do Sejmu, które odbyło się w dniu 01 października 2021 r.
W uzasadnieniu do ww. projektu zmian można przeczytać, że: Przedłożona regulacja ma dwa zasadnicze cele: wsparcie osób najbliższych ofiar przestępstw wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym oraz poprawę bezpieczeństwa na drogach, w szczególności przez walkę z przestępstwami drogowymi. Niniejsze opracowanie skupiać się będzie na omówieniu zaproponowanych zmian, które obejmować mają Kodeks wykroczeń, a które wynikają z prezentowanej przez ustawodawcę potrzeby poprawy bezpieczeństwa na drogach.
Rządowy projekt bazuje na cytowanych przez siebie statystykach i wskazuje, że na 100 wypadków na polskich drogach jest ok. 11 osób zabitych oraz 112 osób rannych, zaś do niemalże 90% wypadków dochodzi z winy kierującego. Z tego powodu ustawodawca uznaje zaostrzenie przepisów dotyczących karania sprawców wypadków oraz osoby stwarzające niebezpieczeństwo na drodze za „palący problem społeczny”, który należy rozwiązać. Projekt zakłada oddziaływanie na społeczeństwo nie tylko środkami karnymi, lecz chociażby poprzez powiązanie wysokości opłat z tytułu OC z liczbą punktów karnych.
Skupiając się jednak na proponowanych zmianach w Kodeksie wykroczeń, w pierwszej kolejności zauważyć należy, iż najważniejszą oraz najbardziej widoczną propozycją jest zmiana – nieaktualizowanej od ponad 20 lat – wysokości kary grzywny z obecnie obowiązującej kwoty 5.000 zł na sumę 30.000 zł. Ustawodawca wskazuje, że dotychczas obowiązujące wysokości kar są nieproporcjonalne wobec popełnianych wykroczeń, a niemal 1/4 społeczeństwa jest za pdniesieniem ich górnej granicy. I tak, przy wprowadzeniu omawianego projektu najważniejsze zmiany, które odczuje każdy obywatel, będą dotyczyć takich wykroczeń jak:
| Wykroczenie (obecnie istniejącą, bądź proponowane w omawianym projekcie) | Dotychczasowe zagrożenie karą | Projektowane zagrożenie karą |
|
art. 86 § 1a KW Jeżeli następstwem wykroczenia, o którym mowa w § 1, jest uszkodzenie mienia lub spowodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni |
—- |
sprawca podlega karze grzywny w wysokości nie niższej niż 1.500 złotych
|
|
Art. 86 § 2 KW Kto dopuszcza się wykroczenia określonego w § 1, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka |
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny |
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 3.000 złotych |
|
art. 86b. § 1 KW Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, prowadząc pojazd mechaniczny: 1) nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu, 2) nie zatrzymuje pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej, 3) wyprzedza pojazd na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem, 4) omija pojazd, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu, 5) narusza zakaz jazdy po chodniku lub przejściu dla pieszych |
—- |
podlega karze grzywny nie niższej niż 1.500 złotych
|
|
art. 87 § 1 KW Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym |
podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych |
podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2.500 złotych |
|
art. 87 § 2 KW Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu inny pojazd niż określony w § 1 |
podlega karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny |
podlega karze aresztu albo karze grzywny nie niższej niż 1.000 złotych |
|
art. 92a § 2 KW Kto, prowadząc pojazd mechaniczny, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, przekraczając je o ponad 30 km/h |
—- |
podlega karze grzywny nie niższej niż 1.500 złotych |
|
art. 92b. § 1 KW Kto, prowadząc pojazd mechaniczny, nie stosuje się do zakazu wyprzedzania określonego ustawą lub znakiem drogowym |
—- |
podlega karze grzywny nie niższej niż 1.000 złotych |
|
art. 94 KW Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd, nie mając do tego uprawnienia |
podlega karze grzywny |
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1.000 złotych |
| art. 97a KW
Uczestnik ruchu lub inna osoba znajdująca się na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, a także kierujący pojazdem, który narusza zakaz: 1) omijania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania lub wejścia na przejazd kolejowy, jeśli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie ich nie zostało zakończone, 2) wjeżdżania na przejazd kolejowy, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy, |
—- | podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 2.000 złotych |
Jak widać w powyżej przedstawionym zestawieniu Rządowy projekt zmian nie tylko zaostrza odpowiedzialność karną na wykroczenia dotychczas przewidywane w Kodeksie wykroczeń, lecz również wprowadza nowe typy wykroczeń, równie surowo penalizowane. Zwrócić należy uwagę przede wszystkim na ustalanie dolnej granicy kary grzywny za powyżej wymienione przestępstwa – najniższa z nich może zostać orzeczona między 1.000 zł a 30.000 zł, co daje dość duży przedział, w ramach którego można orzec karę grzywny.
Oprócz zmian, które w znacznej mierze odnoszą się do zwiększenia wymiaru możliwych do orzeczenia kar, zwrócić należy uwagę na inne wprowadzane przedmiotową nowelizacją zmiany, jak chociażby wprowadzenie konkretnego przedziału – ponad 30 km/h – od którego dana osoba może zostać podciągnięta do odpowiedzialności za niestosowanie się do ograniczenia prędkości.
W dniu 01 października 2021 r. odbyło się pierwsze czytanie omawianego rządowego projektu na posiedzeniu Sejmu. Podczas przedmiotowego posiedzenia Sejmu poddano pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu, lecz wniosek ten nie zyskał poparcia. Projekt ustawy skierowano do Komisji Infrastruktury, w związku z czym proponowane zmiany opisane w niniejszym artykule mogą jeszcze ulec modyfikacjom.
Omawiany Rządowy projekt, w którym znajdują się powyżej wskazane zmiany w Kodeksie wykroczeń bezsprzecznie skupia się na zwiększeniu represji kierowanej wobec osób naruszających przepisy dotyczące zachowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Znaczne podwyższenie górnej granicy kary grzywny z 5.000 zł do 30.000 zł wskazuje na założenie, że taka kara skutecznie odstraszy potencjalnych „piratów drogowych” od m.in. przekraczania wyznaczanego limitu prędkości. Dopiero po jej ewentualnym wejściu w życie będzie można ocenić skuteczność takiego założenia, jednakże już teraz podnoszone jest, że samo zaostrzenie odpowiedzialności karnej może nie być wystarczające, aby zmniejszyć ilość wypadków drogowych, a w szczególności wypadków ze skutkiem śmiertelnym.
Adwokat Martyna Sepko, Adwokat w Kancelarii Ungier Gliniewicz i Wspólnicy
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W przypadku wątpliwości co do swoich uprawnień lub co do dalszego postępowania pamiętaj, że warto skonsultować się z zawodowym prawnikiem. Zapraszamy do kontaktu pod adresem email: kancelaria@ugwlaw.pl