Rozwiązania przewidziane w ramach ustawy z dnia 19.06.2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (dalej jako: „Ustawa”)

Głównym celem Ustawy jest zapewnienie ochrony polskim przedsiębiorstwom, miejscom pracy jak również konsumentom przed negatywnymi skutkami COVID-19. Kluczowe rozwiązania Ustawy obejmują m. in.

  • czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza Europy i OECD;
  • wsparcie budżetów samorządów;
  • ułatwienia dotyczące przetargów;
  • dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm;
  • wakacje kredytowe dla tych, którzy po dniu 13 marca 2020 roku stracili pracę lub główne źródło dochodu;
  • wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań spowodowanych przez COVID-19;
  • ułatwienia podatkowe, w tym prawo do odliczania darowizn na rzecz m. in. domów samotnej matki, noclegowni, schronisk do osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej.

Poniżej zostały omówione regulacje odnoszące się do głównych celów przedmiotowej Ustawy.

I. KREDYT Z DOPŁATAMI

Ustawa przewiduje możliwość dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na podstawie umów zawartych do dnia 31 grudnia 2020 roku przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych, wynikających z rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS-COV-2 oraz działań podejmowanych w celu zapobiegania i przeciwdziałania im, a także ich zwalczania.

Dopłaty są stosowane do kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych, w celu zapewnienia płynności finansowej, w szczególności krótkoterminowej i średnioterminowej, utraconej lub zagrożonej utratą w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19.

O udzielenie kredytu, do którego oprocentowania stosowana jest dopłata, może ubiegać się przedsiębiorca, który łącznie spełnia następujące warunki:

– na dzień 31 grudnia 2019 roku nie spełniał kryteriów przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2004 roku uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. U. UE L 187 z 26 czerwca 2014 roku, str. 1 z późn. zm.);

– wykonuje na terenie Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – lub działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych, lub zawiesił wykonywanie tej działalności po dniu 1 lutego 2020 r. w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19;

– nie zaciągnął innego kredytu na podstawie Ustawy;

– utracił płynność finansową rozumianą jako zdolność do spłaty w terminie wymagalnych zobowiązań lub jest zagrożony utratą płynności finansowej, w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się epidemii COVID-19.

Podkreślić przy tym należy, że wniosek o udzielenie ww. kredytu przedsiębiorca będzie zobligowany złożyć do banku udzielającego kredytów z dopłatami, przy czym umowy kredytu z dopłatą będą mogły być zawierane do dnia 31 grudnia 2020 roku. Kredytów z dopłatami do oprocentowania będą udzielały banki, które zawrą z BGK umowę o współpracy. Lista banków udzielających kredytów z dopłatami będzie dostępna na stronie internetowej BGK. Dopłaty będą natomiast wypłacane przez BGK ze środków Funduszu Dopłat Do Oprocentowania, o którym mowa w art. 9 Ustawy – tj. bankom, które zawarły z BGK umowę o współpracy.

Do wniosku przedsiębiorca powinien załączyć dokumenty potwierdzające utratę płynności finansowejlub zagrożenie utraty płynności finansowej oraz inne dokumenty i oświadczenia wymagane przez bank, wynikające z jego wewnętrznych procedur. Przedsiębiorca będzie zobligowany również do złożenia oświadczenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, o spełnieniu warunków (osoba składająca oświadczenie będzie obowiązana do zawarcia w nim klauzuli dotyczącej odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, klauzula ta będzie zastępowała pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń).

Zawarcie umowy pomiędzy bankiem oraz przedsiębiorcą będzie możliwe jedynie po złożeniu kompletnego wniosku oraz po zweryfikowaniu spełnienia ww. warunków przez bank. Pamiętać przy tym należy, że zawarcie umowy kredytu jest obwarowane otrzymaniem pozytywnej decyzji kredytowej przez przedsiębiorcę. Przepis art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe stosuje się, z zastrzeżeniem, że okoliczności określonych w ustawie, nie stanowią podstawy do stwierdzenia braku zdolności kredytowej, o ile bank uzna, na podstawie udokumentowanej analizy, że okoliczności te są przejściowe i po uzyskaniu kredytu z dopłatą przedsiębiorca odzyska zdolność do terminowej spłaty swoich zobowiązań oraz zdolność ta zostanie utrzymana do końca trwania umowy kredytowej.

Jeżeli chodzi o wypłatę przez bank przedmiotowych dopłat, wskazać należy, że będą one wypłacane w okresach miesięcznych zbiorczo w odniesieniu do wszystkich umów kredytu z dopłatami zawartych przez bank. Dopłaty będą wypłacane za okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy kredytu z dopłatą. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że oprocentowanie kredytu z dopłatą naliczane będzie według stawki określonej w umowie kredytu z dopłatą, z zastrzeżeniem, że oprocentowanie to nie może być wyższe niż średnie oprocentowanie pozostałych kredytów obrotowych udzielanych przez bank.

Dopłatę stanowi (z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 oraz art. 47 Ustawy):

a) część odsetek należnych bankowi i odpowiada w przypadku:

    • mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy w rozumieniu załącznika I do rozporządzenia 651/2014 – 2 pkt procentowym;
    • innego przedsiębiorcy – 1 pkt procentowemu;

b) całości odsetek należnych bankowi, jeżeli oprocentowanie kredytu z dopłatą nie przekracza odpowiednich wartości z pkt 1 dla wskazanych tam kategorii przedsiębiorców

Należy również pamiętać, że dopłaty nie będą mogły być zastosowane, jeżeli są nienależne, czyli przewidziane do wypłaty lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych informacji lub dokumentów niepotwierdzających stwierdzonych w nich okoliczności, przedstawionych przez przedsiębiorcę. W przypadku zaistnienia powyższych okoliczności, przedsiębiorca będzie zobowiązany do zwrotu kwoty wypłaconych dopłat wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od dnia ich wypłaty.

II. DOPŁATY DO KREDYTÓW A POMOC PUBLICZNA

Dopłaty do oprocentowania stanowią pomoc publiczną dla przedsiębiorcy mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w art. 107 ust. 3 lit. b Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i mogą być stosowane pod warunkiem, że ich wartość nominalna nie przekracza na jednego przedsiębiorcę, łącznie z inną pomocą udzielaną zgodnie z sekcją 3.1 komunikatu Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz. Urz. UE C 91I z 20.03.2020, str. 1), określonych kwot, tj.:

100.000,00 euro brutto w przypadku pomocy udzielonej w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych
120.000,00 euro brutto w przypadku pomocy udzielanej w sektorze rybołówstwa i akwakultury
800.000,00 euro brutto w przypadku pozostałej pomocy

 

W przypadku, w którym przedsiębiorca prowadzi działalność w kilku sektorach, do których mają zastosowanie różne maksymalne kwoty (o których mowa powyżej), pomoc może być udzielona, o ile jest zapewnione, za pomocą rozdzielności rachunkowej, przestrzeganie odpowiedniego pułapu dla każdej z tych działalności oraz że maksymalna możliwa kwota dla każdej działalności nie została przekroczona. Suma otrzymanej pomocy przez przedsiębiorcę działającego w kilku sektorach nie może przekroczyć wartości 800.000,00 euro brutto. Podmiotem udzielającym pomocy będzie bank, który zawrze z przedsiębiorcą odpowiednią umowę kredytu. Dniem udzielenia pomocy jest dzień zawarcia umowy kredytu. Pomoc w formie dopłat może być przy tym łączona z pomocą de minimis.

III. UPROSZCZONE POSTĘPOWANIE RESTRUKTURYZACYJNE

Do dnia 30 czerwca 2021 r. podmiot, do którego stosuje się przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, który zawarł z doradcą restrukturyzacyjnym umowę, o której mowa w art. 210 tej ustawy, może obwieścić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu prowadzonego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne znajdujące zastosowanie do postępowania o zatwierdzenie układu z odpowiednimi zmianami.

Ustawa ma na celu umożliwienie dłużnikowi podjęcia negocjacji z wierzycielami bez konieczności formalnego otwierania postępowania przez sąd, jednakże z jednoczesną ochroną przed egzekucją prowadzoną przez wierzycieli działających indywidualnie.

Ustawa przewiduje rozwiązania umożliwiające przedsiębiorcom dokonanie szybkiej restrukturyzacji:

  • otwarcie postępowania przez opublikowanie obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, przy czym decyzja o publikacji należy wyłącznie do przedsiębiorcy, który zawarł umowę z doradcą restrukturyzacyjnym na zasadach obowiązujących w postępowaniu o zatwierdzenie układu;
  • otwarcie postępowania ma wywoływać niektóre ze skutków, które obecnie są przewidziane w przyspieszonym postępowaniu układowym, układowym lub postępowaniu sanacyjnym, a nie są możliwe na etapie przed złożeniem wniosku o zatwierdzenie układu (np. zawieszenie egzekucji wierzytelności objętej z mocy prawa układem oraz wierzytelności rzeczowych i wierzytelności zabezpieczonych przez przewłaszczenie na zabezpieczenie);
  • w trakcie trwania postępowania nie będzie możliwe wypowiadanie umów najmu lub dzierżawy jak i spełnienie świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa objęte są układem, na zasadach obecnie obowiązujących w przyspieszonym postępowaniu restrukturyzacyjnym (art. 256 oraz art. 252 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne). Podkreślić również należy, że dokonywanie potrąceń możliwe będzie jedynie na zasadach obowiązujących w przyspieszonym postępowaniu układowym;
  • wprowadzona została możliwość zwołania zgromadzenia wierzycieli przez nadzorcę układu w miejscu lub obok zbierania głosów, w sposób przewidziany w postępowaniu o zatwierdzenie układu. (zgromadzenie wierzycieli może zostać przeprowadzone z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji).

Wskazać w tym miejscu należy, że wprowadzona została również możliwość wystąpienia przez wierzyciela, nadzorcę układu jak i dłużnika o uchylenie skutków jego otwarcia. Postanowienia wydane w przedmiocie uchylenia skutków obwieszczenia publikowane będą w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Jednocześnie podkreślić należy, że przyznanie prawa do wstrzymania egzekucji na czas prowadzenia negocjacji w celu zawarcia układu wiąże się z ograniczeniem czasu trwania ww. postępowania do 4 miesięcy.Niezłożenie we wskazanym powyżej terminie wniosku o zatwierdzenie układu do sądu, skutkować będzie umorzeniem postępowania z mocy prawa. W sytuacji, w której złożenie wniosku do sądu nastąpi przed upływem terminu 4 miesięcy od dnia obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, skutki jego otwarcia będą trwały do czasu prawomocnego zakończenia postępowania lub do jego umorzenia.

W przypadku dokonania przez dłużnika obwieszczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 1, w złej wierze, wierzycielowi, a także osobie trzeciej przysługuje roszczenie o naprawienie szkody.

IV. MOŻLIWOŚĆ OBNIŻENIA WYMIARU CZASU PRACY ORAZ OBJĘCIA PRACOWNIKA PRZESTOJEM EKONOMICZNYM

Na mocy Ustawy wprowadzono możliwość skorzystania z obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika maksymalnie o 20% (nie więcej niż do 0,5 etatu), z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika przed jego obniżeniem, oraz objęcie pracownika przestojem ekonomicznym, z zastrzeżeniem, że pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50% (nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy).

Pracodawca będzie mógł skorzystać z opisanych powyżej uprawnień w sytuacji, w której wystąpi spadek przychodów ze sprzedaży towarów lub usług w następstwie wystąpienia COVID-19 i w związku z tym – wystąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń.

Za istotny wzrost obciążenia wynagrodzeń należy przy tym rozumieć zwiększenie ilorazu wartości kosztów wynagrodzeń pracowników, z uwzględnieniem składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy oraz przychodów ze sprzedaży towarów i usług – z tego samego miesiąca kalendarzowego dowolnie wskazanego przez przedsiębiorcę, przypadającego od dnia 1 marca 2020 roku do dnia poprzedzającego skorzystanie przez pracodawcę z uprawnienia do obniżenia wymiaru czasu pracy/objęcia przestojem ekonomicznym, o nie mniej niż 5% w porównaniu do takiego ilorazu z miesiąca poprzedzającego.

Zgodnie z wprowadzoną Ustawą, do kosztu wynagrodzeń pracowników nie będzie można zaliczać kosztów wynagrodzeń pracowników, z którymi rozwiązano umowę o pracę oraz kosztów wynagrodzeń pracowników, którym obniżono wynagrodzenie w trybie art. 15g ust. 8 – w wysokości odpowiadającej wysokości tego obniżenia.

Nie można jednak przejść obojętnie wobec faktu, że przedstawione powyżej możliwości dotyczą jedynie pracodawców, u których wskazany iloraz (tj. w miesiącu, w którym wystąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń), wynosi nie mniej niż 0,3.

Wskazać przy tym należy, że obniżenie czasu pracy jak również objęcie przestojem ekonomicznym ma zastosowanie w okresie do 6 miesięcy od miesiąca, w którym wskazany iloraz uległ zmniejszeniu do poziomu mniejszego niż 105% ilorazu miesiąca bazowego, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, chyba że pracodawca wcześniej przywróci czas pracy obowiązujący przed jego obniżeniem lub zakończy przestój ekonomiczny pracownika, który był nim objęty.

Co równie istotne, obniżenie czasu pracy, jak również objęcie pracownika przestojem ekonomicznym na podstawie art. 15gb nie wyklucza możliwości złożenia wniosku o dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy.

V. ZMIANA TERMINU DODATKOWEGO ZASIŁKU OPIEKUŃCZEGO

Ustawa wprowadziła wydłużenie dodatkowego zasiłku opiekuńczego do dnia 28 czerwca 2020 roku, przysługującego pracownikowi w przypadku konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do lat ośmiu, w czasie trwania COVID-19. Powyższe unormowanie było konieczne, z uwagi na fakt, że w okresie od dnia 25 maja 2020 roku do dnia 28 czerwca 2020 roku zasiłek opiekuńczy dla rodziców był pozbawiony podstawy prawnej. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku, przy czym przysługuje rodzicom opiekującym się dziećmi do 8 roku życia.

VI. DOPRECYZOWANIE ZASAD WYKONYWANIA PRACY ZDALNEJ

Ustawa wprowadza doprecyzowanie zasad pracy zdalnej poprzez możliwość zlecenia pracy zdalnej pracownikowi posiadającemu umiejętności i możliwości techniczne do jej świadczenia, w przypadku gdy rodzaj wykonywanej pracy na to pozwala, zapewnienie przez pracodawcę narzędzi, materiałów, obsługi logistycznej do wykonywania pracy zdalnej, umożliwienie pracownikowi korzystania z narzędzi lub materiałów własnych pod warunkiem ochrony przetwarzanych danych osobowych, informacji poufnych i informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

Ponadto pracodawca może przy tym, polecić pracownikowi prowadzenie w określonej formie i częstotliwości rejestru wykonywanych czynności, uwzględniającego opis wykonanych zadań oraz datę i czas ich realizacji. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.

VII. ODMOWA UDZIELENIA URLOPU PRACOWNIKOWI ORAZ URLOP BEZ ZGODY PRACOWNIKA

W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracodawca, na czas oznaczony (nie dłuższy niż do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii), w sytuacji m. in. zmiany systemu lub rozkładu czasu pracy pracowników – odmawia udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, urlopu bezpłatnego oraz innego urlopu, a także przesuwa termin takiego urlopu lub odwołuje pracownika z takiego urlopu – jednak nie dotyczy to urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego.

Ustawa wprowadziła możliwość udzielenia przez pracodawcę – w terminie przez niego wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego, niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze 30 dni urlopu, a pracownik obowiązany jest ww. urlop wykorzystać.

VIII. ŚWIADCZENIA DOTYCZĄCE ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ

Wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego, wypłacanego przez pracodawcę pracownikowi, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę (jak również umowy zlecenia, umowy agencyjnej oraz innych umów dotyczących świadczenia usług), jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłaty świadczenia – nie mogą przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, w przypadku obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń.

IX. MOŻLIWOŚĆ WYPOWIEDZENIA UMOWY O ZAKAZIE KONKURENCJI

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, strony umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług oraz umowy o dzieło – na rzecz których ustanowiono zakaz działalności konkurencyjnej, mogą ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni.

X. MOŻLIWOŚĆ UZYSKANIA WSPARCIA Z FUNDUSZU GWARANTOWANYCH ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH DLA PODMIOTÓW NIEOBEJMUJĄCYM SWOICH PRACOWNIKÓW PRZESTOJEM ORAZ OBNIŻENIEM WYMIARU CZASU PRACY

Ustawa wprowadza możliwość otrzymania wsparcia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych również dla podmiotów, które pomimo wystąpienia spadku obrotów gospodarczych w następstwie epidemii COVID-19 nie skorzystały z możliwości objęcia pracowników przestojem ekonomicznym, przestojem wynikającym z art. 81 kodeksu pracy czy też obniżenia wymiaru czasu pracy.

Przedmiotowe dofinansowanie wynagrodzenia pracowników możliwe jest do wysokości połowy wynagrodzeń, jednakże nie może być większe niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, obowiązującego na dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczenia. Należy mieć przy tym na uwadze, że nie będzie ono przysługiwało od wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o przyznanie świadczenia – było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

XI. ZMIANA USTAWOWEGO TERMINU PŁATNOŚCI OPŁATY ROCZNEJ Z TYTUŁU UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO

Opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, za rok 2020 wnosi się w terminie do dnia 31 stycznia 2021 roku (poprzednio do dnia 30 czerwca 2020 roku).

XII. OPŁATA ROCZNA Z TYTUŁU UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO NIERUCHOMOŚCI NALEŻĄCYCH DO SKARBU PAŃSTWA

Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości, która należy do Skarbu Państwa, należna za 2020 rok od przedsiębiorcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych, podlega pomniejszeniu proporcjonalnie do liczby dni w tym roku, w których obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii z powodu COVID-19, pod warunkiem zgłoszenia wniesienia opłaty w pomniejszonej wysokości odpowiedniemu organowi przed upływem terminu do jej wniesienia oraz braku zaległości w regulowaniu zobowiązań publicznych.

XIII. NIERUCHOMOŚCI SKARBU PAŃSTWA – CZYNSZ NAJMU I DZIERŻAWY ORAZ OPŁATA ZA UŻYTKOWANIE

Zgodnie z Ustawą, nie pobiera się czynszu najmu i dzierżawy oraz opłaty za użytkowanie w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa za okres kolejnych 3 miesięcy w 2020 roku, następujących po miesiącu dokonania zgłoszenia, od przedsiębiorców oraz organizacji pozarządowych, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych – pod warunkiem zgłoszenia wnoszenia należności z pominięciem należności za ww. okres odpowiedniemu organowi przed upływem terminu do ich wniesienia oraz braku zaległości w regulowaniu zobowiązań publicznych.

XIV. ZMIANY W PRZYZNAWANIU ŚWIADCZENIA POSTOJOWEGO

Do chwili wejścia w życie Ustawy, przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą i jednocześnie podlegający ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, m. in. umowy o pracę – nie mogli skorzystać ze świadczenia postojowego, na skutek zbiegu tytułów do ubezpieczenia. Mając na uwadze powyższe, wśród warunków do uzyskania świadczenia postojowego przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą zawarto niepodleganie ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że chodzi o ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Ustawa zawiera również regulację, zgodnie z którą w przypadku odmowy złożenia wniosku przez zleceniodawcę – osoba uprawniona, która jest zleceniobiorcą, może złożyć wniosek o świadczenie postojowe do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

XV. UMOWY ZAWIERANE W ZAKRESIE ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Ustawa przewiduje wyłączenie możliwości dokonywania przez zamawiających potrąceń kar umownych zastrzeżonych na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego należności, a także możliwości dochodzenia zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania danej umowy o udzielenie zamówienia publicznego – o ile zdarzenie, w związku, z którym ww. kara została zastrzeżona, nastąpiło w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego labo stanu epidemii.

Bieg przedawnienia opisanego powyżej roszczenia zamawiającego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu – w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, jak również przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni. Podkreślenia wymaga fakt, że upływ ww. terminów nie może nastąpić wcześniej niż pod upływie 120 dni od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

W sytuacji, w której termin ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy miałby upływać w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego w związku z COVID-19, jak również przez 90 dni od dnia odwołania stanu – zamawiający nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia, o ile wykonawca na 14 dni przed upływem ważności tego zabezpieczenia, każdorazowo przedłuży jego ważność lub wniesie nowe zabezpieczenie, którego warunki zostaną zaakceptowane przez zamawiającego.

Natomiast w sytuacji, w której termin ważności zabezpieczenia wykonania umowy upływa w okresie między 91 a 119 dniem po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, termin ważności tego zabezpieczenia przedłuża się, z mocy prawa do 120 dnia po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w związku z COVID-19.

Należy mieć przy tym na uwadze, że obliczając powyższe terminy – dzień odwołania ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w związku z COVID-19, wlicza się do tych terminów.

XVI. UMOWY DOTYCZĄCE NAJMU POWIERZCHNI HANDLOWYCH W OBIEKTACH HANDLOWYCH

Ustawa wprowadza doprecyzowanie definicji powierzchni handlowej, w zakresie wygaśnięcia wzajemnych zobowiązań stron umowy najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy, przez którą dochodzi do oddania do używania powierzchni handlowej – zgodnie z którą rozumie się przez nią powierzchnię znajdującą się w obiekcie handlowym o powierzchni sprzedaży powyżej 2.000 m2(słownie: dwóch tysięcy metrów kwadratowych), niezależnie od celu oddania powierzchni do używania, w szczególności w celu sprzedaży towarów, świadczenia usług oraz gastronomii.

XVII. ZMIANY DOTYCZĄCE DOFINANSOWANIA CZĘŚCI KOSZTÓW WYNAGRODZEŃ PRACOWNIKÓW

W przypadku dofinansowania części kosztów wynagrodzenia pracowników, przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową ze Starostą przez okres, na który zostało przyznane dofinansowanie. W przypadku niedotrzymania powyższego warunku, przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu dofinansowania bez odsetek, proporcjonalnie do okresu nieutrzymania w zatrudnieniu pracownika, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania od Starosty.

Należy przy tym wskazać, że obowiązek zwrotu przedmiotowego dofinansowania nie będzie miał jednak zastosowania w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracownika objętego umową ze Starostą, rozwiązania z nim umowy o pracę w wyniku zwolnienia dyscyplinarnego lub wygaśnięcia stosunku pracy tego pracownika, w okresie, na który przyznane zostało dofinansowanie.

XVIII. ZMIANY DOTYCZĄCE POŻYCZKI NA POKRYCIE BIEŻĄCYCH KOSZTÓW PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Środki pochodzące z pożyczki nie podlegają egzekucji sądowej ani egzekucji administracyjnej. Przedmiotowe środki, w razie ich przekazania na rachunek płatniczy, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego.

XIX. ZMIANY DOTYCZĄCE PORĘCZEŃ ORAZ GWARANCJI UDZIELANYCH PRZEZ BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO

Bank Gospodarstwa Krajowego, w związku ze skutkami COVID-19 może udzielać we własnym imieniu oraz na własny rachunek, poręczeń oraz gwarancji spłaty kredytów, a także innych zobowiązań, zaciągniętych przez przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców, z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej.

XX. WAKACJE KREDYTOWE

Ustawa wprowadza możliwość zawieszenia obowiązku dokonywania płatności, do których kredytobiorca zobowiązany jest na podstawie zawartej umowy. Maksymalny termin zawieszenia wykonywania umowy określony został na 3 miesiące, przy czym w okresie zawieszenia wykonywania umowy kredytobiorca nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.

Z powyższego uprawnienia mogą skorzystać kredytobiorcy, będący stroną umowy o kredyt konsumencki (w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim), umowy o kredyt hipoteczny (w rozumieniu ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami) oraz umowy o kredyt (w rozumieniu art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, jeżeli kredytobiorcą jest konsument w rozumieniu art. 221 Kodeksu cywilnego).

Podkreślić należy fakt, że zawieszenie obowiązku dokonywania płatności, do których kredytobiorca zobowiązany jest na podstawie umowy – przysługuje kredytobiorcy, który po dniu 13 marca 2020 roku utracił pracę lub inne główne źródło dochodu. W sytuacji, w której stroną umowy jest więcej niż jeden kredytobiorca, dla spełnienia określonego warunku wystarczy utrata pracy lub innego głównego źródła dochodu przez jednego z nich. Omawiane uprawnienie ograniczone jest do umów, które zostały zawarte przed dniem 13 marca 2020 roku, jak również co do których zakończenie okresu kredytowania przypada po upływie 6 miesięcy od daty 13 marca 2020 roku (wymóg spełnienia przesłanek kumulatywnie).

XXI. ZMIANY W SĄDOWNICTWIE

Ustawa wprowadza możliwość skorzystania z przeprowadzenia rozpraw online w sprawach karnych. Zaznaczyć przy tym należy, że wprowadzone wcześniej przepisy pozwalały na takie rozwiązanie w sprawach cywilnych. Przepisy będą miały zastosowanie w sprawach dotyczących tymczasowego aresztowania. W przypadku, gdy nie ma konieczności doprowadzenia podejrzanego lub oskarżonego do sądu, wystarczy zapewnienie jego obecności za pomocą urządzeń technicznych pozwalających przesyłać dźwięk i obraz na odległość.

Kolejną zmianą jest zezwolenie sędziom w stanie spoczynku na pełnienie roli wizytatorów Ministerstwa Sprawiedliwości oraz koordynatorów mediacji. Pełnienie tych funkcji będzie powierzał Minister Sprawiedliwości.

XXI. POZOSTAŁE ISTOTNE ZMIANY W OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISACH

Ad. USTAWA Z DNIA 26 LIPCA 1991 ROKU O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH (PIT) ORAZ USTAWA Z DNIA 15 LUTEGO 1992 ROKU O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB PRAWNYCH (CIT)

Ustawa wprowadza możliwość skorzystania z tzw. ulgi na złe długi przez podatników ponoszących negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu epidemii COVID-19. Dotyczy ona zakresu odliczania wierzytelności, począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego w umowie, fakturze bądź rachunku – do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.

Co równie istotne, podatnicy, którzy zadeklarowali uproszczoną formę wpłacania zaliczek na 2020 rok, jak również ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu epidemii będą mogli zmniejszyć zaliczkę należną o niezapłaconą wierzytelność za miesiąc, w którym upłynął termin 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego w umowie, fakturze lub rachunku – do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.

Ustawa wprowadziła również możliwość odliczenia przez podatników podatku PIT, w tym podatników prowadzących działalność gospodarczą, darowizn rzeczowych w formie laptopów i tabletów przekazanych w terminie od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 30 września 2020 roku organom prowadzącym placówki oświatowe jak również na rzecz organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 oraz 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Co równie ważne na gruncie Ustawy, istnieje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw, które następnie podatnik przekaże w formie darowizny np. na przeciwdziałanie epidemii COVID-19 podmiotom wykonującym działalność leczniczą.

Wskazać również należy na możliwość uznania za koszty uzyskania przychodów: zapłaconych kar umownych i odszkodowań, jeżeli wada dostarczonych towarów, wykonanych robót oraz usług jak i zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoka w usunięciu towarów albo wykonywanych robót i usług – powstała w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19.

Analogiczne zmiany zostały przy tym wprowadzone na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).

Ad. USTAWA Z DNIA 20 LISTOPADA 1998 ROKU O ZRYCZAŁTOWANYM PODATKU DOCHODOWYM OD NIEKTÓRYCH PRZYCHODÓW OSIĄGANYCH PRZEZ OSOBY FIZYCZNE

Ustawa wprowadza możliwość zwolnienia podatników, którzy z uwagi na wprowadzony z powodu epidemii COVID-19 przez władze publiczne czasowy zakaz prowadzenia działalności gospodarczej nie mogą jej prowadzić – z obowiązku zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o okresie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej. Dzięki powyższemu rozwiązaniu, podatnicy opodatkowani kartą podatkową nie będą obowiązani do zapłaty podatku dochodowego za okres nieprowadzenia działalności gospodarczej spowodowany wprowadzonym zakazem jej prowadzenia.

Podkreślić również należy, że obok powyższego unormowania, wprowadzone zostały analogiczne zmiany dotyczące darowizn, do omówionych w adnotacji odnoszącej się do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ad. USTAWA Z DNIA 29 STYCZNIA 2004 ROKU PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Ustawa wprowadziła zmianę w sposobie zawiadamiania o wszczynaniu postępowania w trybie przetargu nieograniczonego na gruncie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych. Konkretnie, regulacja dotyczy rezygnacji z dotychczasowego obowiązku zamieszczania ogłoszenia o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego, na rzecz obowiązku zamieszczenia tego ogłoszenia na stronie internetowej. Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że prawidłowe wszczęcie postępowania będzie uwarunkowane zamieszczeniem ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej zamawiającego oraz w Biuletynie Zamówień Publicznych, a w przypadku zamówień o wartości równej lub większej od progów unijnych – zamieszczeniem ogłoszenia na stronie internetowej zamawiającego oraz publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

 Ad. USTAWA Z DNIA 16 LISTOPADA 2006 ROKU O OPŁACIE SKARBOWEJ

Ustawa zmieniła stawkę opłaty skarbowej dotyczącej wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na kwotę 598 zł. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że całkowicie zwolnieni od ww. opłaty będą właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości, dla których będzie wydawana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, bez względu na cel wydania ww. decyzji.

Ad. USTAWA Z DNIA 8 MARCA 2013 ROKU O PRZECIWDZIAŁANIU NADMIERNYM OPÓŹNIENIOM W TRANSAKCJACH HANDLOWYCH

Na mocy Ustawy wskazano, że jeżeli strony transakcji handlowej (z wyłączeniem podmiotu publicznego, będącego podmiotem leczniczym) przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel który nie jest dużym przedsiębiorcą może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.

Ad. USTAWA Z DNIA 24 LIPCA 2015 ROKU O KONTROLI NIEKTÓRYCH INWESTYCJI

Na mocy Ustawy, w celu wzmocnienia ochrony krajowych spółek przed przejęciami przez podmioty spoza Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego, wprowadzono tymczasowe – na okres 24 miesięcy – kompleksowe ramy kontroli działań, które mogłyby zagrozić zapewnieniu bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego w związku z pogarszającą się sytuacją gospodarczą wywołaną epidemią COVID-19, wpływającą m. in. na zwiększenie ryzyka obniżenia poziomu płynności finansowej przedsiębiorstw.

Bartłomiej Ambrożek, Adwokat w Kancelarii Ungier Gliniewicz i Wspólnicy

 

W przypadku dalszych pytań prosimy o kontakt email: b.ambrozek@ugwlaw.pl.

Niniejsza analiza nie stanowi porady prawnej. W przypadku wątpliwości co do swoich uprawnień lub co do dalszego postępowania pamiętaj, że warto skonsultować się z zawodowym prawnikiem.

 

Copyright © 2015-2018 | Kancelaria Ungier Gliniewicz i Wspólnicy sp. k. | All Rights Reserved